Φυσικές καταστροφές - κίνδυνοι

Ο όρος «φυσική καταστροφή» είναι σχετικά παραπλανητικός, γιατί υποδηλώνει ότι οι καταστροφές είναι ένα «λάθος της φύσης». Στην πραγματικότητα, τα γεγονότα που εκτιμούνται ως καταστροφές δε γίνονται καταστροφές χωρίς τη συμμετοχή του ανθρώπινου παράγοντα, η οποία συνδέεται με την τρωτότητα που δημιουργείται μέσα από την ανθρώπινη δραστηριότητα, πχ. τον τόπο ή τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος κατασκευάζει μια κατοικία ή μία κρίσιμη υποδομή. 

Φυσικά γεγονότα όπως οι τυφώνες, οι πλημμύρες, οι σεισμοί, οι ανεμοστρόβιλοι και άλλα είναι στην πραγματικότητα κίνδυνοι που έχουν τη δυνατότητα να βλάψουν τους ανθρώπους και να καταστρέψουν την ανθρώπινη ιδιοκτησία. Αυτοί οι κίνδυνοι γίνονται καταστροφές μόνο όταν εμφανιστούν σε ευάλωτες κοινωνίες που δεν έχουν / δε βρίσκουν τον τρόπο να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους αυτούς. 

Ο φυσικός κίνδυνος (natural hazard) είναι μια φυσική διεργασία ή ένα φαινόμενο (πχ. σεισμός, ηφαιστειακή έκρηξη, πλημμύρα, καταιγίδα, ξηρασία, κλπ.) που συμβαίνει στη βιόσφαιρα, το οποίο μπορεί να εξελιχθεί σε καταστροφικό γεγονός και να βλάψει ανθρώπους ή να καταστρέψει ιδιοκτησίες και περιουσιακά στοιχεία. 

Το 1992, Ο ΟΗΕ όρισε τις φυσικές καταστροφές ως «σοβαρές διαταραχές στη λειτουργία της κοινωνίας, οι οποίες προκαλούν εκτεταμένες ανθρώπινες, υλικές ή περιβαλλοντικές απώλειες που υπερβαίνουν την ικανότητα της κοινωνίας να τις αντιμετωπίζει με ίδιους πόρους». Ο ΟΗΕ, γνωρίζοντας τη σημασία της ενημέρωσης για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, με απόφασή του το Δεκέμβριο του 2009 (ψήφισμα 64/200), καθιέρωσε τη 13η Οκτωβρίου ως τη Διεθνή ημέρα μείωσης των φυσικών καταστροφών. Κατά την ημέρα αυτή, διοργανώνονται δράσεις και διάφορες εκδηλώσεις με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, αναφορικά με την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων από φυσικές καταστροφές. 

Μια φυσική καταστροφή είναι ένα φυσικό γεγονός ασυνήθιστου μέγεθος που οι άνθρωποι δεν το αναμένουν και δε μπορούν να το ελέγξουν. Οι φυσικοί κίνδυνοι απειλούν ανθρώπινες ζωές και δραστηριότητες και μπορούν να αλλάξουν για πάντα τον τρόπο ζωής τους. 

Κατηγορίες φυσικών καταστροφών

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (World Health Organization) και η παγκόσμια βάση δεδομένων για τις φυσικές καταστροφές EM-DAT (Emergency Events Database) ταξινομούν τις φυσικές καταστροφές στις εξής κατηγορίες: 

• Γεωφυσικές, όπως οι σεισμοί, οι ηφαιστειακές εκρήξεις και οι κατολισθήσεις ξηρής μάζας
• Υδρολογικές, όπως οι πλημμύρες και οι κατολισθήσεις υγρής μάζας (πχ. χιονοστιβάδες)
• Μετεωρολογικές, όπως οι θύελλες και οι καταιγίδες
• Κλιματολογικές, όπως οι ακραίες θερμοκρασίες, οι ξηρασίες και οι δασικές πυρκαγιές
• Βιολογικές, όπως επιδημίες, που προκαλούνται από την έκθεση των ζώντων οργανισμών σε παθογόνους μικροοργανισμούς
• Πυρηνικές - Ραδιολογικές 
• Χημικές πολεμικές ουσίες (chemical agents ή chemical warfare agents) κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες όλες εκ των οποίων προκαλούν αδρανοποίηση, σοβαρές βλάβες ή θάνατο: (1) Καυστικές ή Φλυκταινογόνες ουσίες, (2) Νευροτοξικές Ουσίες ή Ουσίες Νεύρων, (3) Ασφυξιογόνες ουσίες, (4) Αιμοτοξικές ουσίες, (5) Αδρανοποιητικές ουσίες. Χρησιμοποιούνται σε μορφή αερίου, υγρού ή αερολύματος (αεροζόλ).

Αντιμετώπιση πλημμύρας

Οι πλημμύρες αποτελούν τη δεύτερη πιο συχνή φυσική καταστροφή, μετά τις δασικές πυρκαγιές.
Πλημμύρα συμβαίνει λόγω ραγδαίων βροχοπτώσεων και ισχυρών καταιγίδων, από το ανέβασμα της στάθμης των ποταμών ή από το λιώσιμο χιονιού. Συμβαίνει επίσης από υποχώρηση φραγμάτων και στην περίπτωση αυτή οι συνέπειες είναι πολύ μεγάλες.

Η ξαφνική πλημμύρα είναι το αποτέλεσμα ατμοσφαιρικών διαταραχών, που συνοδεύονται από ραγδαίες βροχοπτώσεις, με μεγάλα ποσά βροχής σε σύντομο χρονικό διάστημα. Οι ξαφνικές πλημμύρες προκαλούνται από καταιγίδες που κινούνται αργά ή κινούνται πάνω από την ίδια περιοχή. Στη ζώνη των τροπικών προκαλούνται επίσης από τυφώνες ή τροπικούς κυκλώνες. Πολλοί παράγοντες συνηγορούν σε μία ξαφνική πλημμύρα, όπως: η ένταση της βροχής και η διάρκεια της, η τοπογραφία, οι συνθήκες του εδάφους, η φυτοκάλυψη, η καταστροφή των δασών καθώς και η αστικοποίηση.

Οι ξαφνικές πλημμύρες εμφανίζονται σε μικρό χρονικό διάστημα λίγων ωρών ή λιγότερο και έχουν σαν αποτέλεσμα ταχεία ύψωση νερού, το οποίο στο πέρασμα του μπορεί να προκαλέσει μεγάλες καταστροφές σε κατασκευές, όπως κτίρια, γέφυρες κλπ, να παρασύρει αυτοκίνητα, να ξεριζώσει δέντρα κ.α. Οι πλημμύρες, που έχουν σαν αίτιο τις βροχοπτώσεις, μπορεί να προκαλέσουν καταστροφικές κατολισθήσεις εδαφών (λασποροές-mud slides).

Οδηγίες προστασίας από τις πλημμύρες

Όπως αναφέρονται από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και το Πυροσβεστικό Σώμα

Προετοιμαστείτε:

Αν κατοικείτε σε περιοχή που κατά το παρελθόν είχε προβλήματα με πλημμύρες

• Φροντίστε να ενημερώνεστε από τα ΜΜΕ για τις μετεωρολογικές προβλέψεις και τυχόν οδηγίες, σε περίπτωση επιδείνωσης του καιρού
• Βεβαιωθείτε ότι τα φρεάτια έξω από το σπίτι σας δεν είναι φραγμένα, ώστε το νερό κατά τη διάρκεια της βροχής να έχει φυσική ροή.
• Σε περίπτωση που ενημερωθείτε για την εκδήλωση έντονης βροχόπτωσης στην περιοχή σας
• Βεβαιωθείτε ότι τα φρεάτια έξω από το σπίτι σας δεν είναι φραγμένα και οι υδρορροές λειτουργούν κανονικά
• Περιορίστε τις μετακινήσεις σας και αποφύγετε την εργασία και την παραμονή σε υπόγειους χώρους
• Αποφύγετε την εργασία και την παραμονή σε υπόγειους χώρους, εάν αυτό δεν είναι απαραίτητο
• Περιοριστείτε στις αναγκαίες μετακινήσεις
• Προμηθευτείτε εφόδια πρώτης ανάγκης (φακό, φορητό ραδιόφωνο με μπαταρίες, κουτί πρώτων βοηθειών)
• Ενημερώστε τα παιδιά σας σχετικά με το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση πλημμύρας, εάν είναι σε ηλικία που τα αφήνετε συχνά μόνα τους στο σπίτι
• Μάθετε στα μικρά παιδιά τους αριθμούς τηλεφώνων των υπηρεσιών άμεσης επέμβασης (Πυροσβεστικό σώμα 199, Αστυνομία 100, ΕΚΑΒ 166 κ.λπ)
• Καταστρώστε ένα οικογενειακό σχέδιο έκτακτης ανάγκης, για επικοινωνία και συνάντηση των μελών της οικογένειας
• Βεβαιωθείτε ότι όλοι γνωρίζουν πώς να διακόψουν την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και νερού
• Μετακινήστε τα πολύτιμα αντικείμενα σε υψηλότερα και ασφαλή σημεία του σπιτιού.

Δασικές Πυρκαγιές

Παγκόσμια Ημέρα Τσουνάμι

11 Αυγούστου 2017 Τσουνάμι σε παράκτια περιοχή της Ιαπωνίας

Τον Δεκέμβριο του 2015, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών καθόρισε την 5η Νοεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Τσουνάμι αποσκοπώντας στην προώθηση μιας παγκόσμιας κουλτούρας και συνειδητοποίησης για τους κινδύνους του τσουνάμι. Στην τρίτη της επέτειο, η Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το Τσουνάμι του 2018 γιορτάζει τις προσπάθειες για "μείωση της οικονομικής απώλειας και της άμεσης καταστροφής σε σχέση με το παγκόσμιο ΑΕΠ έως το 2030" όταν χτυπάει το τσουνάμι. Το θέμα αυτό εμπνέεται από το στόχο του πλαισίου Sendai για μείωση του κινδύνου καταστροφών και του αριθμού των ατόμων που πλήττονται παγκοσμίως από αυτές. Η Διακυβερνητική Ωκεανογραφική Επιτροπή της ΟΥΝΕΣΚΟ εργάζεται για το συντονισμό των εθνικών και περιφερειακών υπηρεσιών έγκαιρης προειδοποίησης για τσουνάμι, αυξάνοντας την παγκόσμια ευαισθητοποίηση σχετικά με αποτελεσματικές ενέργειες, πολιτικές και πρακτικές για τη μείωση της έκθεσης σε κίνδυνο καταστροφών μέσω των τεσσάρων συστημάτων προειδοποίησης και μετριασμού του Τσουνάμι για τον Ειρηνικό, , Της Καραϊβικής και του Βορειοανατολικού Ατλαντικού, της Μεσογείου αλλά και των Συνδεδεμένων Θαλασσών. Η ΔΟΕ βοηθά τα κράτη μέλη μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων και τακτικών ασκήσεων επικοινωνίας και εκκένωσης παράκτιων περιοχών, αυξάνοντας τον συντονισμό, την ετοιμότητα και την κατανόηση των τσουνάμι μεταξύ των πολιτών και των κοινοτήτων σε όλο τον κόσμο.

Αν και σπάνια τα τσουνάμι είναι από τα πιο καταστροφικά φυσικά φαινόμενα. Δεν γνωρίζουν παράκτια σύνορα. Οι παράκτιες κοινότητες - συχνά συγκεντρωμένες σε περιοχές με φτωχούς και πολύ πυκνοκατοικημένους πληθυσμούς - είναι οι πλέον ευάλωτες σε παράκτιους κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων των τσουνάμι, με μεγάλες ανθρώπινες και οικονομικές απώλειες. Το κλειδί για μια ουσιαστική πολιτική και κατανόηση του φαινομένου είναι η διεθνής συνεργασία και η μείωση του κινδύνου και των καταστροφικών συνεπειών του φαινομένου.

Το τσουνάμι (ιαπωνικά: 津波‎, tsunami ) είναι θαλάσσιο φαινόμενο, δημιουργείται κατά την απότομη μετατόπιση μεγάλων ποσοτήτων νερού, σε ένα υδάτινο σχηματισμό, όπως ένας ωκεανός, μια θάλασσα, μια λίμνη ή ένα φιόρδ.
Το τσουνάμι εκδηλώνεται ως κύματα, τα οποία στα βαθιά νερά των ωκεανών (μέσο βάθος 4.500 μέτρα) οδεύουν με μέση ταχύτητα 210 μέτρων/δευτερόλεπτο ή 756 χιλιομέτρων/ώρα (παραπάνω από το μισό της ταχύτητας του ήχου στην ατμόσφαιρα της Γης). Διαδίδονται με μέτωπα κυμάτων, που μπορούν να πλησιάσουν σε πλάτος ακόμα και τη γήινη περίμετρο και οδεύουν με σύνηθες μήκος κύματος της τάξης των 50-400 χιλιομέτρων και ύψος που κυμαίνεται, συνήθως, από μερικά εκατοστά έως 40 μέτρα

Φυσικοί κίνδυνοι και καταστροφές

Tραγικός είναι ο απολογισμός των θανάτων εξαιτίας των ολοένα και συχνότερων φυσικών καταστροφών, καθώς σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, στο διάστημα των τελευταίων 20 ετών περίπου 600.000 άνθρωποι κατέληξαν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία μελέτης, από το 1995 «οι μετεωρολογικές καταστροφές αφαίρεσαν 606.000 ζωές, 30.000 κατά μέσο όρο τον χρόνο, με άλλα 4,1 δισεκατομμύρια ανθρώπους να τραυματίζονται, να μένουν άστεγοι, ή να έχουν ανάγκη επείγουσας βοήθειας», όπως αναφέρει σε έκθεσή του το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τη μείωση των κινδύνων από καταστροφές (UNISDR). Μάλιστα, η μεγάλη πλειονότητα των θανάτων αυτών (89%) έχουν καταγραφεί σε χώρες με χαμηλό εισόδημα και έχουν προκαλέσει οικονομικές απώλειες που εκτιμώνται σε 1,9 δισεκατομμύρια δολάρια (1,8 δισεκατομμύρια ευρώ).

Πηγή:http://www.imerisia.gr

Οι Φυσικοί κίνδυνοι και καταστροφές όπως οι σεισμοί, οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές, τα ηφαίστεια, κτλ., είναι φυσικά φαινόμενα που χαρακτηρίζονται συνήθως από αρνητικές επιπτώσεις για τον άνθρωπο και την καθημερινότητά του. Μία φυσική καταστροφή είναι ένα φυσικό γεγονός ασυνήθιστου μεγέθους που οι άνθρωποι δεν το αναμένουν και δεν μπορούν να το ελέγξουν.

Οι φυσικοί κίνδυνοι απειλούν ανθρώπινες ζωές και δραστηριότητες και μπορούν να αλλάξουν για πάντα τον τρόπο ζωής τους. Ένας φυσικός κίνδυνος μπορεί να εξελιχθεί σε φυσική καταστροφή όταν προκαλεί την καταστροφή ιδιοκτησιών ή τον τραυματισμό και τον θάνατο ανθρώπων.

Κατά την διάρκεια ζωής ενός ανθρώπου, τουλάχιστον ένας φυσικός κίνδυνος είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει τη ζωή του. Κατά το έτος 2001 οι φυσικοί κίνδυνοι και καταστροφές σκότωσαν πάνω από 25.000 άτομα και προκάλεσαν 40 δισεκατομμύρια ευρώ ζημιές σε όλο τον κόσμο. Δυστυχώς οι οικονομικές απώλειες λόγω φυσικών καταστροφών αυξάνουν δραματικά.

Εκτός από τις εμφανείς, άμεσες επιδράσεις των φυσικών κινδύνων(όπως π.χ. όταν ένας σεισμός καταστρέφει ένα σπίτι), υπάρχουν συνήθως και έμμεσες επιδράσεις. Παρόλο που αυτές οι επιδράσεις μπορεί να είναι λιγότερο εμφανείς, είναι συνήθως πιο επιβλαβείς και μπορούν να προσθέσουν χρόνια στην περίοδο ανάκαμψης από μια καταστροφή. Δεν υπάρχει πλήρης ανάκαμψη, οι φυσικές καταστροφές μπορούν να αλλάξουν για πάντα την ζωή μας.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τους φυσικούς κινδύνους γιατί οι ανθρώπινες δραστηριότητες αυξάνουν τη συχνότητα εμφάνισης τους, το μέγεθος και τη σφοδρότητά τους. Για παράδειγμα ένα κτήριο πάνω σε μία ασταθή πλαγιά προσθέτει βάρος στην πλαγιά και θα αυξήσει την πιθανότητα της κατάρρευσης της πλαγιάς. Η κατανόηση του πότε, που, γιατί και πως συμβαίνουν οι φυσικές καταστροφές είναι το πρώτο βήμα για να περιορίσουμε την επίδρασή τους στη ζωή μας.

Διαβάστε επίσης:

Τι είναι φυσική καταστροφή
Φυσικοί κίνδυνοι

Δείτε:

οι 10 Μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές

οι 10 μεγαλύτεροι σεισμοί

Εκπαιδευτικό Περιβάλλον για την Αντισεισμική Προστασία

Ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας έχει σχεδιάσει ένα 
Εκπαιδευτικό Περιβάλλον για την Αντισεισμική Προστασία ώστε όλοι μας, μικροί και μεγάλοι, να μάθουμε διασκεδάζοντας για το σεισμό και για τα μέτρα προστασίας που μπορούμε να πάρουμε πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από ένα σεισμό.

Η παιδαγωγική αξία του λογισμικού είναι προφανής. Μέσα από διαδραστικές εικόνες τα παιδιά παρακολουθούν το Θαλή, το μεγαλύτερο ηλικιακά ήρωα, και τη μικρότερη Χαρά να μπαίνουν κάτω από ένα γερό έπιπλο την ώρα του σεισμού και με τη λήξη του να εκκενώνουν το κτίριο εφαρμόζοντας τις οδηγίες ασφαλείας. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ενότητα της προσομοίωσης του φαινομένου του σεισμού σε χώρους του σπιτιού (κουζίνα, υπνοδωμάτιο, σαλόνι) καθώς και στο εξωτερικό περιβάλλον. Με το πάτημα ενός πλήκτρου μπορούν τα παιδιά να δουν τι μπορεί να προκαλέσει ο σεισμός μέσα στο σπίτι μας και έξω από αυτό.

Ο επισκέπτης της ιστοσελίδας με την κατάλληλη καθοδήγηση πληροφορείται για τις ενέργειες που μπορεί να κάνει προσεισμικά για την άρση επικινδυνοτήτων στο χώρο του.

Η ιστοσελίδα περιέχει επίσης σταυρόλεξα, κρυπτόλεξα, παζλ, όλα συνδεδεμένα άμεσα με το σεισμό.

Η ενότητα Ελλάδα και σεισμοί, πληροφορεί τον επισκέπτη για τους σεισμούς που έπληξαν την Ελλάδα από το 550 π.Χ έως και σήμερα, επιλέγοντας συγκεκριμένη περιοχή μέσα στο χάρτη της Ελλάδας.

Ο παραπάνω ιστοχώρος έλαβε το 3ο εθνικό βραβείο στον Διαγωνισμό «Best Children’s Online Content European Award 2011″ που διοργανώνεται από κοινού από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Εθνικών Κέντρων Ενημέρωσης και Επαγρύπνησης INSAFE και το Πρόγραμμα Πλαίσιο Safer Internet της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

http://kids.oasp.gr/kids_main/kids.html

Προληπτική Πυροπροστασία

ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΉ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΉ  ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ - ΦΩΤΙΑ

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΕΙΤΕ

Αν βρίσκεστε στην ύπαιθρο

• Μην καίτε σκουπίδια ή ξερά χόρτα και κλαδιά κατά τους θερινούς μήνες.
• Μην ανάβετε υπαίθριες ψησταριές στα δάση ή σε χώρους που υπάρχουν ξερά χόρτα το καλοκαίρι.
• Αποφύγετε εργασίες που ενδέχεται να προκαλέσουν πυρκαγιά (π.χ. ηλεκτροκολλήσεις, χρήση τροχού ή άλλου εργαλείου που δημιουργεί σπινθήρες).
• Μην πετάτε αναμμένα τσιγάρα.
• Μην αφήνετε τα σκουπίδια στο δάσος. Υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξης.
• Σεβαστείτε τα απαγορευτικά πρόσβασης σε περιόδους υψηλού κίνδυνου.

Οδηγίες, προστασίας

ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΚΡΑΙΩΝ ΚΑΙΡΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ (ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ, ΧΙΟΝΟΠΤΩΣΕΙΣ & ΨΥΧΟΣ, ΘΥΕΛΛΩΔΕΙΣ ΑΝΕΜΟΙ)

Αντιμετώπιση Φυσικών Καταστροφών

Αποστολή  Πυροσβεστικού Σώματος - Παροχή Βοήθειας - Αντιμετώπιση Πυρκαγιών - Αντιμετώπιση Φυσικών Καταστροφών